اجزای فیلتر شنی
شاید لازم باشد پیش از اینکه به معرفی اجزای فیلتر شنی بپردازیم ابتدا توضیح مختصری در مورد خود فیلتر شنی و چیستی آن داشته باشیم؛ فیلتر شنی یا سند فیلتر (Sand Filter) نوعی پمپ یا مخزن تصفیه است.
در سیستم‌های تصفیه آب، خصوصا در سیستم‌های صنعتی، فیلترهای شنی در ابتدای مسیر یا مدار تصفیه قرار می‌گیرند و با مکانیزم خاص خود در جهت تصفیه آب عمل می‌کنند.
این فیلترها به کمک سیلیسی که در بستر خود دارند؛ در راستای جذب ذرات معلق و جامد آب در مرحله پیش‌تصفیه عمل می‌کنند؛ به این ترتیب با حذف ذرات جامد معلق (TSS) و ذرات معلقی که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند (NTU) باعث کاهش کدورت و تمیز شدن آب می‌شوند.
در واقع با شروع فعالیت فیلتر، تمام ذرات معلق آب که سایز آن‌ها حداکثر ۵۰ میکرون باشد با عبور از فیلتر از آب جدا و بین دانه‌های سیلیس به دام می‌افتند؛ به این ترتیب آب شفاف می‌شود.
پمپ‌ها یا مخزن‌های فیلتر شنی از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند؛ در ادامه به مهم‌ترین اجزای این فیلترها اشاره و در مورد عملکرد هرکدام توضیح خواهیم داد.
1. مخزن
مخزن را می‌توان کالبد فیلتر شنی معرفی کرد؛ جنس مخزن می‌تواند از متریال‌های مختلفی ازجمله فولاد ضدزنگ، گالوانیزه، فایبرگلاس، بتن، پی‌وی‌سی، استیل و... باشد.
مخزن بیرونی‌ترین قسمت و همان بدنه اصلی است که دیگر اجزاء را درون خود قرار می‌دهد یا به خود متصل می‌کند؛ بنابراین آنچه که شما در ظاهر از این تجهیزات می‌بینید قسمت مخزن آن است.
وظیفه اصلی مخزن یا بدنه اصلی، نگهداری از بستر سیلیسی و هدایت جریان آب به سمت فیلتر است.
2. بستر سیلیس
بستر سیلیسی را می‌توان قلب تپنده این سیستم تصفیه دانست؛ بستر سیلیسی همان فیلتر اصلی است که بستر آن توسط دانه‌های ریز و درشت سیلیس پر شده است.
این قسمت مهم‌ترین وظیفه سیستم را برعهده دارد؛ ذرات جامد معلق موجود در آب، با عبور از بستر سیلیسی بین دانه‌های سیلیس که مانند شن عمل می‌کنند به دام می‌افتند و به این شکل آب صاف می‌شود.
3. لوله‌ها و اتصالات
لوله‌ها و اتصالات نیز جزء اجزای ثابت و مهم در تمام فیلترهای شنی هستند؛ این اجزاء وظیفه هدایت آب به درون مخزن و خارج کردن آن را برعهده دارند؛ بنابراین کیفیت و جنس این اجزاء بسیار مهم است چراکه باید مقاومت لازم در برابر فشار سیال، عوامل خورنده، شرایط محیطی و... را داشته باشند.
4. شیر چند حالته
شیر چندحالته را می‌توان به فرمانده مجموعه تشبیه کرد؛ در واقع با تغییر وضعیت شیر مسیر جریان آب تغییر کرده و وظایفی مانند حالت فیلتر، حالت بک واش، شست‌وشو و تخلیه انجام می‌شود.
5. گیج فشار
گیج فشار به عنوان یک سنسور و نشانگر دقیق، بطور مداوم میزان گرفتگی و کثیفی بستر فیلتر را اندازه‌گیری می‌کنند و با بالا رفتن فشار می‌توانید متوجه شوید که بستر فیلتر آلوده و نیازمند بک واش است.
گیج فشار همچنین کارایی‌های دیگری مانند عیب‌یابی سیستم، کنترل فرآیند فیلتر، بررسی عملکرد فیلتر، شناسایی انسداد موجود در مسیر جریان و... را نیز دارد.
6. پمپ
وظیفه پمپ در سیستم‌های فیلتر شنی تأمین فشار و انرژی لازم برای عبور آب از بستر فیلتر و صورت گرفتن فیلتراسیون است؛ باتوجه به حجم آب و سایز سیستم فیلتر شنی، نوع و مدل پمپ فرق می‌کند.
7. نازل
یکی از اجزای مهم و حساس در سیستم فیلتر شنی نازل است؛ در واقع نازل به نوعی راندمان عملکرد فیلتر را بالا می‌برد؛ این قطعه نوعی توزیع‌کننده ماهر است که بطور پیوسته و یکنواخت، آب را در تمام سطح بستر سیلیس پخش می‌کند؛ به این تربیت تصفیه به شکل بهینه و با بهره‌مندی از کل بستر فیلتر انجام می‌شود.
8. سیستم تخلیه
سیستم تخلیه نیز جزئی از مجموعه فیلتر شنی است که شامل شیر و لوله تخلیه می‌شود؛ وظیفه این اجزاء تخلیه رسوبات، شن و ماسه آلوده جمع‌شده در کف مخزن است.
9. کنترل کننده
برخی از سیستم‌های فیلتر شنی به کنترل‌کننده مجهز هستند؛ وظیفه این قطعه، کنترل فرآیند فیلتراسیون به شکل اتومات است؛ کنترل‌کننده همچنین می‌تواند باتوجه به فاکتورهایی مانند فشار، بازه زمانی و... حالت عملکرد سیستم مانند فیلتراسیون، بک واش و... را به شکل خودکار کنترل کند.
10. منافذ هواگیری
منافذ هواگیری نیز قسمتی از سیستم‌های فیلتر شنی هستند که وظیفه تخلیه هوای محبوس‌شده داخل فیلتر را برعهده دارند.
11. سختی گیر
برخی از منابع به اشتباه سختی‌گیر را یکی از اجزای سیستم فیلتر شنی معرفی می‌کنند؛ این درحالی است که سختی‌گیر ارتباط مستقیم با این سیستم ندارد؛ این نوع فیلتر جهت حذف ذرات معلق، جلبک، میکرواورگانزیم‌ها و... کاربرد دارد.
بنابراین این نوع فیلتر عملکردی در زمینه تصفیه سختی آب (میزان یون‌های کلسیم و منیزیم) ندارد و سختی‌گیر در برخی سیستم‌ها در کنار فیلتر شنی به عنوان مکمل برای حذف سختی آب استفاده می‌شود.
دیگر اجزای بستر سیلیسی فیلتر شنی
در فیلترهای شنی و در بستر سیلیسی، ممکن است از مواد دیگری برای افزایش قدر فیلتراسیون سیستم تصفیه نیز استفاده شود؛ در این مورد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
• آنتراسیت: نوعی ذغال سنگ برای حذف مواد شیمیایی و آلاینده‌های آلی که به افزایش ظرفیت ذخیره ذرات در بستر فیلتر نیز کمک می‌کند.
• گارنت: گارنت به عنوان یک ماده معدنی به حذف ذرات ریز آب و مقاومت بستر فیلتر در برابر سایش و پارگی کمک می‌کند.
• زغال فعال: نوعی ذغال که به کلر، آلاینده‌های آلی، مواد شیمایی و... کمک کرده و بو و طعم آب را بهبود می‌بخشد.
• دی اکسید منگنز: ماده‌ای شیمیایی که به حذف آهن و منگنز آب و جلوگیری از رشد جلبک در فیلتر کمک می‌کند.
• رزین تبادل یونی: رزین تبادل یونی به حذف نمک، مواد معدنی و نرم کردن آب کمک می‌کنند.
انواع سیستم فیلتر شنی
اکنون که با مهم‌ترین اجزای فیلتر شنی آشنا شدیم می‌توانیم به انواع سیستم فیلتر شنی از نظر عملکرد نیز بپردازیم؛ براین‌اساس فیلتر شنی‌ها شامل انواع زیر هستند.
• فیلتر شنی تند (گرانشی)
فیلتر شنی‌های تند یا سریع کاربردی‌ترین انواع فیلتر شنی هستند که در اکثر سیستم‌های تصفیه مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در این نوع فیلتر، آب با کمک نیروی جاذبه از بالا به پایین از بستر سیلیسی عبور می‌کند.
به این شکل ذرات معلق و مواد جامد از آب جدا می‌شوند؛ ظرفیت و سرعت فیلتراسیون این سیستم‌ها بالا است و فرآیند فیلتراسیون و بک واش در این فیلترها به طور متناوب اتفاق می‌افتد؛ این فیلترها گزینه مناسبی برای استخرها و تصفیه‌خانه‌های کوچک هستند
• فیلتر شنی تحت فشار
این نوع فیلتر شنی‌ها از فشار آب برای عبور آب از بستر سیلینی استفاده می‌کنند؛ این فیلترها عملکرد بهتری در جذب ذرات ریز و معلق دارند؛ بنابراین کیفیت آب خروجی آن‌ها بالاتر است.
این فیلترها عمل فیلتراسیون را به شکل مداوم انجام می‌‌دهند و بک واش فیلتر، به شکل اتومات و در بازه‌های زمانی مشخص انجام می‌گیرد؛ این فیلتر شنی‌ها برای استخرها و تصفیه‌خانه‌های بزرگ گزینه مناسبی هستند.
• فیلتر شنی کند
جریان آب در این نوع فیلتر شنی‌ها به کندی از بستر سیلینی عبور می‌کند به همین دلیل ظرفیت فیلتراسیون پایینی دارند اما کند بودن فرآیند فیلتر در آن‌ها باعث شده است بهترین کیفیت آب خروجی را داشته باشند.
فیلتر شنی‌های کند نیازی به فرآیند بک واش ندارند چراکه در این نوع فیلتر، به جای شست‌وشوی معکوس، ذرات معلق با یک فرآیند بیولوژیکی به نام لجن فعال حذف می‌شوند؛ این نوع فیلتر برای تصفیه آب آشامیدنی گزینه مناسبی است.
نکات مهم در انتخاب تصفیه فیلتر شنی
همانطور که در مطالب فوق اشاره کردیم فیلتر شنی‌ها نتنها از نظر عملکرد، ظرفیت، سایز و... انواع مختلفی دارند بلکه هر فیلتر از اجزای مختلفی تشکیل شده است که بسته به نوع سیستم اجزای آن می‌تواند متنوع‌تر نیز باشد.
در واقع این کیفیت اجزای سیستم تصفیه فیلتر شنی است که در نهایت راندمان عملکردی آن را مشخص می‌کند؛ هر یک از اجزای فوق می‌توانند از نظر جنس و دیگر ویژگی‌های ساختاری، در سطوح کیفی مختلفی تولید شوند.
بنابراین کیفیت هر قطعه بر راندمان کلی سیستم تصفیه تاثیرگذار است؛ پایین بودن کیفیت اجزاء مساوی با پایین بودن راندمان سیستم تصفیه و در نهایت فیلتراسیون ضعیف خواهد بود.
ازاین‌رو بسیار مهم است که برای داشتن یک فیلتراسیون قوی و جلوگیری از هزینه‌های مدام تعمیر و تعویض، از همان ابتدا از فیلتر شنی استاندارد و درجه‌یک استفاده کنید.
هرچقدر که سیستم فیلتر شنی مجموعه شما باکیفیت‌تر باشد؛ عمر مفید آن طولانی‌تر، هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن پایین‌تر و کیفیت آب خروجی آن بالاتر خواهد بود.
راهنمای خرید فیلتر شنی
باتوجه به کاربرد گسترده‌ای که سیستم‌های فیلتر شنی دارند امروزه برندهای مختلفی این تجهیزات را تولید و عرضه می‌کنند اما کیفیت اجزاء و قطعات این برندها در تولید فیلتر شنی با یکدیگر یکسان نیست.
جدا از مسئله کیفیت خرید فیلتر شنی از مراکز معتبر و واسطه‌ها باعث می‌شود که که شما فیلترهای غیر اصل را با قیمت بالاتر از قیمت اصلی و بدون ضمانت کالا خریداری کنید.
در این زمینه مجموعه معتبر ایمکس با چندین سال سابقه تخصصی خود در زمینه تجهیزات صنعت آب و تصفیه به شما این امکان را می‌دهد که به شکل مستقیم این تجهیزات را با ضمانت کیفیت و به قیمت اصلی خریداری کنید.
از طرفی تیم پشتیبانی و کادر مجرب ایمکس در ابتدا شما را یک مشاوره تخصصی پیش از خرید بهره‌مند می‌کند تا بتوانید متناسب با هدف استفاده خود مناسب‌ترین فیلتر شنی را خریداری کنید.
جمع بندی
فیلتر شنی‌ها دارای مزایای بسیاری از جمله تنوع در مدل راندمان بالا کارایی آسان، قیمت اقتصادی، هزینه نگهداری پایین، سازگاری با محیط زیست و... کارایی بالایی دارند.
از این فیلترها می‌توان در تصفیه آب شهری، استخرها، کشاورزی، صنایع غذایی، دارویی، الکترونیک و... استفاده کرد؛ فقط کافی است که مدل مناسب این فیلترها را باتوجه به هدف استفاده تهیه کنید تا بهترین عملکرد را داشته باشد.